Spring naar inhoud

Voor mijn eigen ontwikkeling en "persoonlijk onderhoud" volg ik zelf ook opleidingen. Niet alleen de inhoud van de opleiding of training is dan voor mij belangrijk, ook hoe de training gegeven wordt. Iedere trainer en ieder onderwerp heeft een eigen stijl, waar ik graag van leer!

Zoals bijna iedere training nu, was deze training online. Een training met veel oefeningen in kleine groepjes, theorie tussendoor. De trainer moest nog wennen aan online werken, en dat had zijn effect.
Het was de middag op de eerste dag van deze tweedaagse. Half 3, en de eerste tekenen van Zoomfatigue begonnen zich af te tekenen. De trainer legde een theorie en een bijbehorende oefening uit. Intussen begonnen langzaam mensen af te haken. Via de chat liet de één na de ander weten dat ze de online training niet meer konden volhouden en uit gingen loggen. Omdat de trainer enthousiast aan het vertellen was, ontging haar de communicatie in de chat.

Van de 10 deelnemers was er uiteindelijk aan het eind van de uitleg nog maar de helft over om te oefenen. Het was voor mij bijzonder om te merken welk effect het op mij had als deelnemer, op andere deelnemers en op de trainer. Ineens werd het onzeker of er nog meer deelnemers "zomaar" zouden weggaan. Of er überhaupt nog wel een afsluiting zou zijn? De onrust bij de gebleven deelnemers en bij de trainster was merkbaar. In de oefening in kleine groepjes werd gediscussieerd hoe het zou gaan.

Ik werd me er hierdoor van bewust hoe belangrijk het is om goed af te sluiten, ook voor de deelnemers. Een open einde zorgt voor onrust en onzekerheid, en moeite met verder gaan. En zelfs als er met de kleine groep wel afscheid wordt genomen, voelen er losse eindjes. De "anderen" missen, het is niet "af".

Op zoveel momenten is het belangrijk om goed en gezamenlijk af te sluiten, en met name aan het eind van een training en een trainingsdag. In mijn trainingen aan online trainers komt het afscheid als een expliciet moment naar voren. Bij het afscheid zetten mensen de stap naar de buitenwereld, en ronden ze hun leerproces in de training af. Daar wordt de stap gemaakt om het geleerde in de praktijk te brengen. Voor mij als trainer is dat het moment dat ik mijn deelnemers de basis heb gegeven om het zelf te proberen in hun eigen omgeving. En juist online is dat, door de afstand, een belangrijk moment.

De volgende ochtend van mijn opleiding, als iedereen er weer bij is, wordt het besproken. Die dag sluiten we gezamenlijk af om half 3. Wie nog wil oefenen, kan oefenen. Dat voelt stukken beter. Afgerond 😉

Toelichting afbeelding: Gestalt

Je hersenen willen afronden. Daarom zien veel mensen in dit beeld niet (alleen) 3 bollen met een hap eruit, maar ook een driehoek. Een "gestalt" is een situatie of afbeelding die niet af is, waardoor onrust ervaren wordt. Door je eigen hersenen wordt het beeld "af" gemaakt. Dat zorgt voor invulling en aannames.

De laatste weken van het jaar. Nog een week voor de kerstweken van rust voor me liggen. Na maanden hard werken om ook online die kwaliteit te leveren die ik wil leveren, ben ik toe aan rust. Ik heb nog een paar trainingen voor me. Ademhalen, energie centreren, en er echt zijn voor de een na laatste week.Waar de eerste maanden van Coronatijd de deelnemers voornamelijk spraken over het wennen aan online werken en de stress van omgaan met een veranderende wereld, gaan de gesprekken nu meer over de verveling en de frustratie. Alles is oppervlakkig, en echt contact is lastig. En dat online trainen, het is fijn dat er een alternatief is, maar live is toch beter.

Vandaag, in een online training over emotionele intelligentie op afstand hebben we het erover. Deelnemers die nu gesprekken hebben met klanten via beeldbellen, trainingen voor klanten die worden omgezet naar individuele coaching per telefoon. Het is anders, vertellen ze. Aan de ene kant verder weg, letterlijk, aan de andere kant vertellen hun klanten vanuit hun eigen vertrouwde omgeving veel meer.

We hebben het over luisteren. Echt luisteren. Durven om je eigen verhaal opzij te zetten, en elkaar écht te horen. Wat vertelt iemand die huilt, of boos is? Kun je dat verhaal echt horen?

Sommige deelnemers schrikken van de intensiteit van een huilende cliënt in beeld. Voor anderen is het dagelijkse kost, en gaan er pragmatisch mee om. Gewoon later terugbellen.
Ik laat ze tijdens een wandeling met elkaar onderzoeken welke waarden voor henzelf van belang zijn. Met elkaar onderzoeken in kleine groepjes hoe andere deelnemers naar de wereld kijken. De deelnemers oefenen met elkaar. Herkennen van onhandigheden in luisteren, of dat nu live of online is. Ervaren van niet gehoord worden, niet kunnen zeggen wat gezegd moet worden.

Dan ontstaat er iets magisch. De groep neemt het over. Laten elkaar leren. De volgende stap maken. In een online training ontstaat de laag van de onderstroom, waarin de deelnemers elkaar dragen. De energie stroomt, en het programma rolt haar eigen weg.

En ook voor mij stroomt het. Ik hoef deze groep alleen maar te volgen in hun leerproces, aan te bieden wat nodig is. Ze dragen elkaar.
Aan het eind van de training heeft iedere deelnemer stappen gemaakt, op ieders eigen niveau. Er wordt echt naar elkaar geluisterd, Ieders kwaliteiten worden gezien en erkend. Aan het eind van de training is het bijna lastig om af te sluiten. We nemen er de tijd voor. Ook de groep heeft het gevoeld. Dit was bijzonder.
Als ik mijn laptop dichtklap, zit ik vol energie, zo moe als ik ben. Soms is trainen magisch.
Het wordt een mooie laatste week.

7 weken. 7 weken van omschakelen, van live trainen naar online trainen. De eerste weken was het focus. Focus op techniek. Focus op didactiek. Hoe ga ik dat aanpakken? Hoe richt ik mijn online trainingsruimte in? Wie doet mee, met wie kan ik samenwerken? Want als het spannend wordt, dan kan ik het: positief denken, hard werken en samen met anderen van alles mogelijk maken. Ik woon alleen, dus ik word niet gehinderd als ik, als het moet, een nachtje doorbuffel.

Het werkte. Ik kreeg mensen mee. Op afstand kon ik mijn enthousiasme overbrengen aan opdrachtgevers, trainersbureaus, deelnemers. 5 weken lang buffelde ik om te zorgen dat ik kon blijven trainen. Want drie jaar geleden koos ik heel bewust voor dit vak. En het zou mij niet gebeuren dat ik die stap zou moeten afbreken door "the nasty little bugger".

Ik weet inmiddels van alles over MS Teams, camera-acteren, de privacy-issues van Zoom, "je staat nog op mute" en de steep learning curve. Ik train nu wetenschappers online over leidinggeven op afstand, werk met bankmedewerkers aan hun communicatievaardigheden en leer deelnemers assertief en mondig te communiceren via het scherm. En het is mooi om te zien hoe energie, emotie en enthousiasme ook via het scherm overkomt. Het was hard werken, en het lukte.

Als ik iets geleerd had deze weken, dacht ik, dan was dit het wel.

Boy, was I wrong.

Afgelopen week had ik een afspraak met een collega-trainer. Voor de eerste keer sinds weken een zakelijke live afspraak, omdat we opstellingen in de ruimte wilden maken. Ik kwam bij het gebouw waar haar werkruimte is, en buiten stond ze me al op te wachten. In andere tijden had ik haar direct omarmd om haar gedag te zeggen. Terwijl we naar elkaar toe liepen, merkten we beiden de aarzeling: wat doen we? Zwaaien? Op 1,5 meter een luchtkus? Dan toch maar die awkward elleboogbump?

Mijn collega zegt: "Mag het?" en slaat haar armen vol om me heen. Daar sta ik. En ik voel ineens mijn lijf weer. Terwijl ze me vasthoudt, lopen de tranen over mijn wangen. De eerste aanraking in 7 weken. Mijn lijf laat los, de spanning eruit, en mijn heup voel ik ook ineens een stuk minder. Zo stonden we. Drie minuten waarin mijn lijf volledig tegen haar aanleunde om alle aanraking maar te voelen. Ineens was ik me weer bewust van mijn lijf. Ik was weer raakbaar.

De volgende dag had ik een online meeting waarbij we als online trainers elkaar feedback gaven op de manier waarop je op het scherm overkomt. En ik probeerde deze keer eens niet hard te werken. Met al mijn liefde en mijn enthousiasme probeerde ik mijn collega-trainers aan te raken met echte aandacht, oprecht bij hen te zijn. En waar ik eerder na een uur trainen echt een pauze nodig had van het harde werken, merkten mijn collega-trainers op dat ik raakbaar, laagdrempelig en benaderbaar was. Ik hoefde niet meer hard te werken. Ik was er.

Ik heb de afgelopen weken veel geleerd over online trainen, heel veel. Structuur, draaiboeken aanpassen, juiste techniek, goede achtergrond, deelnemers energiek houden en de hele training voorbereiden, zodat ik vooraf weet hoe de dag eruit gaat zien.

Maar wat ik nog veel meer geleerd heb: online trainen gaat over contact. Aanraking, aandacht, elkaar zien, ook als het fysiek niet kan. Piet Weisfelt schreef er een fantastische blog over. Over aanraken als aanraken niet kan.

Ik wens je veel fysieke en niet-fysieke aanrakingen.